Blockchain technologie biedt geen vanzelfsprekende garantie voor betrouwbaarheid en controleerbaarheid in de voedselindustrie

De blockchain technologie is hot. En dat is in mijn ogen niet voor niets: het is één van de meest innovatieve en disruptieve technologieën die de ICT wereld de laatste jaren heeft opgeleverd. Blockchain kan — nog meer dan andere baanbrekende ontwikkelingen als Big Data en Internet of Things — voor een nieuwe kijk op ICT systemen zorgen. Logisch dus dat er volop wordt nagedacht over het toepassen van de technologie in een breder perspectief dan alleen de Bitcoin — bijvoorbeeld in de zorg of in de voedselindustrie. Maar zijn de claims ten aanzien van de betrouwbaarheid en transparantie van deze technologie wel terecht? Ik betwijfel het.

De oorsprong van de blockchain technologie

Voordat ik die vraag beantwoord maken we een klein uitstapje naar het verleden — om het geheel beter te begrijpen. De meeste mensen zullen blockchain kennen van de Bitcoin, een vorm van elektronisch geld. De blockchain technologie is namelijk ontstaan in de wereld van het digitale geld, ook wel cryptovaluta genoemd.

De verwachtingen rondom de toepassing van deze technologie zijn in verschillende sectoren zeer hoog. En dat is nog los gezien van de effecten van blockchain op de monetaire en economische wereld — die zijn momenteel namelijk nog lastig te voorspellen.

De hooggespannen verwachtingen komen niet alleen door de geniale crypto algoritmes die gebruikt worden. Het komt ook door de decentrale architectuur van de blockchain technologie, die zonder centrale infrastructuren kan functioneren.

De intrinsieke betrouwbaarheid van de blockchain technologie

Blockchains met cryptogeld zoals Bitcoins zijn intrinsiek betrouwbaar als het gaat om de juistheid en volledigheid van de gegevens over transacties en posities van de verschillende eigenaren van de valuta.

Het is vrijwel onmogelijk om (bevestigde) transacties achteraf aan te passen of om Bitcoins twee keer uit te geven. De transactiehistorie is vanaf de allereerste Bitcoin tot en met de meest recente gegarandeerd juist. Daarom zijn er geen ‘trusted parties’ als banken met centrale systemen nodig die bijvoorbeeld de saldi en transacties controleren en goedkeuren.

Waar blockchains hun oorsprong in de wereld van cryptovaluta hebben,  komt er nu vrijwel elke week een nieuwe toepassing in de ‘echte wereld’ bij. En dat heeft ook gevolgen voor de intrinsieke betrouwbaarheid van de technologie.

De toepassing van de blockchain technologie in de voedselindustrie

Cryptovaluta ontstaat en bestaat enkel en alleen in de blockchain. Je kunt ze er niet uithalen of in stoppen. De data in de Blockchain is het cryptogeld. En omdat de data intrinsiek betrouwbaar en juist is, zijn de Bitcoins dat ook.

Maar wie de technologie toepast in bijvoorbeeld de voedselindustrie loopt tegen een fundamenteel probleem aan: het product bevindt zich niet in de Blockchain. Alleen een projectie ervan is als data vastgelegd. De technologie kan wel borgen dat de data in het systeem transparant en ongewijzigd blijft. Maar het biedt (net als conventionele systemen) geen enkele faciliteit om te borgen dat de projectie die in de Blockchain wordt vastgelegd, daadwerkelijk klopt en overeenkomt met de werkelijkheid.

Zo kan de blockchain wel beweren dat de partij druiven die een supermarkt van een groothandel ontvangen heeft van een bepaalde teler komt. Maar de blockchain kan niet voorkomen dat de groothandel een partij van een heel andere producent geleverd heeft. Of dat volledige voedselveiligheid gegarandeerd is.

Garandeer de betrouwbaarheid van blockchain in de voedselindustrie met digital signatures en smart contracts
Maakt dat gegeven de blockchain technologie onbruikbaar voor toepassingen in de foodindustrie? Zeker niet.

Door gebruik te maken van ’digital signatures’ is de afkomst van elke transactie herleidbaar. En met ‘smart contracts’ kunnen eigenschappen en gedrag gekoppeld worden aan de virtuele valuta, de zogenoemde tokens. Omdat de gehele transactiehistorie op alle nodes bewaard wordt is er geen ‘single-point-of-failure’ in de gehele keten en is verlies van deze waardevolle data onmogelijk. Dit resulteert ook in een betere waarborging van de voedselveiligheid en duurzaamheid — wat een belangrijk item is binnen deze industrie. 

In de voedselketen zijn al diverse pilots en implementaties waarmee de herkomst, tracking en tracing van voedselproducten vastgelegd en ontsloten kan worden.

Is de blockchain een meerwaarde of mythe voor de voedselindustrie?

De claims die ten aanzien van de betrouwbaarheid en transparantie rondom de Blockchain worden gedaan zijn in mijn ogen niet vanzelfsprekend. Daar waar de Blockchain grenst aan de echte wereld, gelden namelijk de regels van de echte wereld. En die is nu eenmaal niet intrinsiek betrouwbaar…

In veel gevallen kunnen de efficiëntie, transparantie en betrouwbaarheid door toepassing van Blockchains zeker toenemen. En daarmee heeft de blockchain technologie wel degelijk een meerwaarde voor de voedselindustrie.

Wil jij meer weten over de toepassing van Blockchain technologie? Of heb je andere vragen over data en informatiemanagement? Neem dan vrijblijvend contact op met één van onze specialisten. Zij helpen je graag verder.