Voedselagenda verlegt accent naar gezonde en duurzame voeding: wat betekent dit voor bedrijven in de keten?

Nederland wil koploper zijn in gezonde en duurzame voeding. Dat schrijven minister Schippers en staatssecretaris Van Dam in een gezamenlijke kamerbrief van 21 november 2016. Hierin doen zij uit de doeken hoe zij aan integraal beleid voor veilig, gezond en duurzaam voedsel invulling willen geven. Bescherming van de volksgezondheid en voortzetting van de inzet op voedselveiligheid blijven hoogste prioriteit, maar het accent van de voorgestelde impulsen verschuift naar gezonde en duurzame voeding. Wat betekent dit voor bedrijven in de voedselketen?

Van chain performance naar chain responsibility

Nederland is internationaal een koploper op het gebied van efficiënte voedselproductie. Onze focus ligt al jarenlang op productie-efficiency. In andere woorden: de ‘performance’ in termen van KPI’s, ROI, operational excellence en lage kosten.

De laatste jaren speelt ‘responsibility’ een steeds belangrijker rol en hebben voedselveiligheid, gezondheid en duurzaam produceren en handelen meer focus gekregen. Met deze ‘hernieuwde’ Voedselagenda zien we een verschuiving van performance naar responsibility die wij de laatste jaren ook rondom informatiemanagement in agrofoodketens waarnemen.

Het aandeel van investeringen in systemen voor voedselveiligheid en risicomanagement, kwaliteitsmanagement en duurzaamheidsmonitoring neemt toe. En voor een groot deel zijn dat initiatieven die namens en met meerdere bedrijven gezamenlijk worden opgezet, zoals bijvoorbeeld Food Compass, RiskPlaza, SpecsPlaza, de monitoring database van GMP+ International, de Sustainable Sourcing Scan van Floridata en de Kringloopwijzer.

Technologie en data belangrijk

De technische ontwikkelingen en de inzet van data en ICT bieden kansen voor het realiseren van een veilig, gezond en duurzaam voedsel productiesysteem. De Voedselagenda omarmt innovatie rondom big data, de blockchain, implementatie van precisielandbouw en het gebruik van satellietdata.

Daarnaast moet voor alle partijen (tot en met de consument) door de keten heen informatie beschikbaar en toegankelijk zijn over de samenstelling en herkomst van levensmiddelen. Een van de drijfveren voor de richting van de Voedselagenda is dat de consument wil weten wat hij eet en koopt. Goede en eenvoudige informatie aan consumenten, onder andere met innovatieve instrumenten als een voedingsapp en duidelijke en overzichtelijke etikettering om de transparantie in de keten te vergroten zijn impulsen die de Voedselagenda wil geven. Het doel is om te borgen dat een consument weet wat hij eet: is het gezond, is het veilig en waar komt het vandaan?

Wat betekent de Voedselagenda voor bedrijven in de agrofoodketen?

Als we kijken naar informatiemanagement in de agrofoodketen dan heeft de Voedselagenda een aantal consequenties:

1. Noodzaak risicomanagement door onverminderde inzet op voedselveiligheid
Een basisvoorwaarde om de ambities van het kabinet te realiseren is dat voedsel veilig moet zijn. Goede (Europese) regelgeving, stevig toezicht en effectieve handhaving moeten het huidige niveau van voedselveiligheid behouden.

Dit vergt een voortdurende inzet van het bedrijfsleven en de overheid (NVWA) met een primaire verantwoordelijkheid voor het bedrijfsleven. Adequaat risicomanagement en inzet van kwaliteitssystemen zijn hierbij onontbeerlijk. Het combineren en analyseren van (big) data leidt tot nieuwe inzichten en draagt bij aan het managen en borgen van voedselveiligheid.

2. Betrouwbare data en transparantie voor optimale informatievoorziening consument
Het aanleveren en delen van productspecificaties is in de voedingsmiddelenindustrie al gemeengoed. Wanneer je in de food werkzaam bent zal het invoeren van gegevens in verschillende databases als GS1, PIM, SpecsPlaza, Levensmiddelendatabank of de PS in foodservice database je bekend voorkomen.

De overheid spoort het bedrijfsleven verder aan om informatie over producten bijeen te brengen. Het bedrijfsleven heeft inmiddels aangegeven te werken aan een kwaliteitsslag en bundeling van de data. Voor de kwaliteit van de informatievoorziening is transparantie en betrouwbaarheid van informatie over producten cruciaal. Het combineren van data uit verschillende bronnen vergt afstemming over de manier van uitwisselen, de naamgeving van datavelden en afspraken over eenheden en berekening.

Aan het samenbrengen van data zijn drie randvoorwaarden verbonden: validiteit, alignment en transparantie. Bedrijven zullen hier de komende tijd intensiever mee te maken krijgen. Het beschikken over een productspecificatiesysteem kan je helpen bij het efficiënt beheren en voorkomt fouten bij het publiceren en uitwisselen van data.

3. Impulsen voor technologische innovaties op het gebied van gezondheid en duurzaamheid
De Voedselagenda bevat impulsen voor technische ontwikkelingen op het gebied van data en ICT. De inzet ervan biedt kansen voor het realiseren van innovaties voor gezonde en duurzame voedselproductie. Toepassing van nieuwe technologie rondom data en informatiemanagement kan voor jouw organisatie toegevoegde waarde bieden.

Enerzijds biedt data vaak mogelijkheden voor gerichte beslissingen en sturing van processen en anderzijds geeft een combineren van data en inzet van nieuwe analysetechnieken nieuwe inzichten en mogelijkheden. Ook voor jouw specifieke situatie liggen hier kansen.

De verschuiving in de Voedselagenda heeft dus ook consequenties voor bedrijven in de keten. Met name omdat het bedrijfsleven een primaire verantwoordelijkheid heeft om aan de basisvoorwaarde — voedselveiligheid — te voldoen. Voedselveiligheid is cruciaal om uiteindelijk koploper te worden in duurzame en gezonde voeding.

Om dit te bewerkstelligen liggen er voornamelijk kansen in het overzichtelijk krijgen van complexe informatie- en datastromen. Door meer uit je data te halen kun je betere en scherpere analyses en rapportages maken en eenvoudiger informatie uitwisselen. In ons whitepaper ‘Alert op voedselveiligheid in food en feed’ geven we tips hoe jij meer uit data kunt halen en de mogelijkheden optimaal kunt benutten.